همه ما از اهمیت تغذیه مناسب، توجه به سلامتی و اهمیت پیشگیری از بیماریها قبل از ابتلا به آنها به خوبی آگاهیم ولی واقعا تا چه حد به این موضوع اهمیت میدهیم و آن را جدی میگیریم؟ متأسفانه در بسیاری از موارد آنها را نادیده میگیریم.
مثلا با وجود اینکه میدانیم مصرف بیش از حد مواد غذایی شور یا چرب برای سلامتمان مضر است، چقدر آن را رعایت میکنیم؟ با وجودی که میدانیم نباید زیاد فستفود بخوریم تا چه حد به آن اهمیت میدهیم. اتفاقا در بسیاری از موارد رفتن به رستورانهای مختلف را بهعنوان بهترین تفریح خود درنظر میگیریم.
یکی دیگر از مواردی که در پیشگیری از بیماریها بسیار مهم است مراجعه بهموقع به پزشک است. زیرا بسیاری از بیماریها مانند بیماریهای کبدی ازجمله کبد چرب، دیابت و فشارخون بالا بهعنوان بیماریهای خاموش شناخته میشوند؛ یعنی چون علامت خاصی ندارند، اگر به موقع تشخیص داده نشوند، درمان آنها بسیار سختتر خواهد بود. اما با داشتن تغذیه صحیح و آزمایشهای بهموقع میتوان تا حدود زیادی آنها را مهار کرد. برای آشنایی بیشتر با این موضوع با دکتر پیام فرحبخش، پزشک و متخصص تغذیه بالینی و رژیم درمانی گفتوگو کردهایم.
چرا کبد چرب می شود
بیماری کبد چرب یکی از بیماریهای مهم دنیای امروز بهشمار میرودکه یکی از دلایل عمده آن چاقی است. در فرایند چاقی، چربی در نقاط مختلف بدن فرد رسوب میکند که یکی از آن نقاط هم میتواند کبد باشد. با توجه به اینکه دور کبد کپسولی به نام کپسول « گلایسون» قرار دارد، تجمع چربی زیر این کپسول و همچنین داخل بافتهای کبد باعث بهوجود آمدن عارضه کبد چرب خواهد شد. البته عوامل زیادی در ایجاد این بیماری دخیل هستند که ازجمله آنها میتوان به این موارد اشاره کرد:
هپاتیتهای ویروسی: یکی از عواملی که باعث ابتلا به کبد چرب میشود هپاتیتهای ویروسی هستند؛ یعنی چون بافتهای کبدی در افرادی که به هپاتیتB یا C مبتلا هستند آسیب میبینند، ممکن است در درازمدت باعث چرب شدن کبد هم بشود.
بیماریهای خودایمنی: از بیماریهای خود ایمنی هم میتوان بهعنوان عامل دیگری برای ابتلا به بیماری کبد چرب یاد کرد؛ یعنی بیماریهایی که خود بدن علیه خودش واکنش نشان میدهد. مانند بیماریهای آرتوئید روماتوئید یا همان روماتیسم.
وراثت: وراثت در بروز این بیماری نقش مهمی دارد. چون در بعضی خانوادهها همه بهطور ارثی اضافه وزن دارند و آن را به نسلهای بعد هم منتقل میکنندکه همین موضوع عاملی برای ابتلا به چرب شدن کبد محسوب میشود.
مصرف بعضی داروها: علت دیگری که میتواند عامل ابتلا به بیماری کبد چرب باشد مصرف داروهایی است که دفع آنها از کبد صورت میگیرد.
سوءتغذیه: افرادی که رژیم غذایی مناسبی ندارند؛ یعنی دقیقا افرادی که آن طرف طیف چاقی قرار میگیرند نیز میتوانند در معرض ابتلا به بیماری کبد چرب باشند. این افراد ممکن است بهدنبال تغذیه ناسالمی که در آن بیش از حد از چربیها استفاده میشود، نتوانند تمام گروههای غذایی مهم را دریافت کنند.
در واقع اگر شخص بخواهد تغذیه درستی داشته باشد باید نیمی از انرژی روزانهاش (۵۵-۵۰درصد) را از کربوهیدراتها دریافت کند و حدود ۱۵-۲۰در صد را هم از پروتئینها بگیرد. اما حداکثر چربی که فرد میتواند دریافت کند فقط۳۰درصد کالری روزانهاش است. ولی شکل هرم غذایی بعضی افراد نامناسب است؛ یعنی گاهی با وجود اینکه میزان دریافت کالری آنها هم زیاد نیست ولی به جای اینکه ۳۰درصد آن را از چربیها بگیرند، ۵۰درصدش را از چربیها دریافت میکنند. ضمن اینکه مواد غذایی مورد استفاده آنها هم بیشتر شامل فستفود و انواع هلههوله مانند چیپس، پفک و... است. بدینترتیب چون نمیتوانند مواد مغذی لازم برای بدن را دریافت کنند، با مشکلات زیادی ازجمله ابتلا به کبد چرب روبهرو شوند.